“Ở đời đừng có làm màu, nợ còn chưa trả khoe giàu với ai.” Trong cuộc sống, sự giàu sang hay thành đạt thật sự không thể hiện qua những lời khoe khoang hay hình ảnh hào nhoáng. Có người cố gắng “làm màu” bằng cách tạo ra một vỏ bọc lung linh bên ngoài, nhưng bên trong lại chất chứa những khó khăn tài chính, nợ nần chưa trả. Khi khoe khoang về cái chưa thật sự thuộc về mình, đó chẳng khác nào một cách tự lừa dối bản thân và khiến người khác nhìn vào mà thấy sự thiếu chân thành. Chân giá trị không đến từ những thứ chúng ta thể hiện bề ngoài mà là từ cách chúng ta đối diện với trách nhiệm và nghĩa vụ của mình một cách chân thật. Người khôn ngoan không khoe khoang về những gì mình chưa có, và người thành công thực sự không cần phải phô bày quá nhiều.
“Nhún nhường quý trọng biết bao, khoe khoang kiêu ngạo ai nào có ưa.” Khiêm nhường là đức tính quý báu được người đời kính trọng và ngưỡng mộ. Ngược lại, sự khoe khoang và kiêu ngạo chỉ khiến người khác cảm thấy khó chịu và tránh xa. Khi sống khiêm nhường, ta có thể kết nối với mọi người một cách chân thành và tự nhiên, vì không ai phải cảm thấy bị so sánh hay ganh đua. Những người khiêm tốn thường là những người thành công thực sự, vì họ hiểu rằng giá trị của mình không cần phải được thể hiện qua lời nói, mà sẽ tự nhiên lan tỏa qua hành động và cách sống. Trong một xã hội đầy những tiếng ồn và khoe mẽ, sự nhún nhường là viên ngọc sáng quý báu, lặng lẽ nhưng rạng ngời.
“Hơn nhau tiền của là bao, đời sau kính trọng người cao tu hành.” Sự thành đạt trong cuộc sống không được đánh giá bằng số lượng tiền bạc hay của cải mà chúng ta sở hữu. Đó chỉ là những thứ tạm thời, không bền vững. Giá trị của con người nằm ở đức hạnh và cách họ đối xử với người khác. Nhìn xa hơn, trong những bậc thánh hiền, các bậc cao tu luôn được đời sau kính trọng không phải vì họ có tiền tài mà vì họ sống một cuộc đời thanh tịnh, không màng vật chất và làm lợi ích cho nhiều người. Chính vì thế, thay vì chạy theo những giá trị vật chất, chúng ta nên tìm kiếm những giá trị tinh thần sâu sắc hơn, như lòng vị tha, đức độ và sự hiền hòa, để lại dấu ấn tốt đẹp trong lòng người khác.
“Khiêm tốn bao nhiêu vẫn thấy thiếu, tự kiêu một chút đã thấy thừa.” Khiêm tốn là một hành trình không ngừng hoàn thiện bản thân. Dù bạn có khiêm tốn đến đâu, vẫn luôn có chỗ để tiếp tục học hỏi, trau dồi, và phát triển. Trái lại, tự kiêu là điều không cần nhiều, chỉ một chút kiêu ngạo thôi cũng đủ làm mất đi lòng tin và sự yêu mến của người khác. Người khiêm tốn không bao giờ thấy mình đủ giỏi, họ luôn không ngừng học hỏi để phát triển bản thân. Ngược lại, người tự kiêu lại dễ tự mãn, dừng lại trong quá trình học hỏi và khó phát triển xa hơn. Một chút tự cao có thể khiến bạn mất đi sự đồng cảm của người khác và làm cho con đường tiến xa trở nên hẹp lại.
“Cậy tài, cậy khéo, khoe khôn; đừng cậy có của đa ngôn quá lời.” Một số người, khi có chút tài năng hay kiến thức, thường tự cao và muốn thể hiện để nhận được sự ngưỡng mộ. Nhưng nếu chỉ mãi khoe mẽ mà không có thực lực vững chắc, chẳng khác nào xây một tòa lâu đài trên cát. Sự thật là, những người thông thái và tài giỏi nhất lại thường khiêm tốn và lặng lẽ, vì họ biết rằng việc khoe khoang chỉ làm mất đi giá trị thực sự của mình. Họ không để tài năng biến thành công cụ để thỏa mãn cái tôi, mà dùng tài năng ấy để cống hiến cho xã hội một cách bền vững. Cậy tài, cậy của để phô trương không khác nào tự hạ thấp giá trị của mình. Hãy sống một cách giản dị và dùng tài năng của mình để đóng góp thật sự thay vì chỉ để tìm kiếm ánh hào quang tạm bợ.
“Ở đó coi trời bằng vung, nhân quả ắt gặp ung dung ngồi chờ.” Người sống kiêu ngạo, tự cho mình là trung tâm, coi thường người khác, cũng chính là người dễ gặp quả báo. Đời sống là một chuỗi nhân quả, những hành động kiêu ngạo, xem thường người khác rồi cũng sẽ có ngày quay lại. Khi chúng ta coi thường người khác, chúng ta đang gieo những hạt giống của sự cô lập và khó khăn cho chính mình. Cái giá của kiêu ngạo thường đến một cách âm thầm và bất ngờ, khiến ta không kịp nhận ra cho đến khi phải trả giá. Do đó, hãy biết khiêm nhường và tôn trọng mọi người, vì một thái độ sống tích cực và chân thành sẽ luôn mang lại những điều tốt đẹp hơn cho cuộc sống.
“Cười người chớ vội cười lâu, cười người hôm trước hôm sau người cười.” Trong cuộc sống, không có gì là chắc chắn, và những gì ta cười nhạo người khác hôm nay có thể sẽ trở thành điều mình gặp phải ngày mai. Sự cười cợt và khinh thường người khác thể hiện một sự thiếu khiêm tốn và thiếu nhạy cảm với hoàn cảnh. Thay vì cười nhạo, hãy đồng cảm, chia sẻ và biết rằng cuộc sống luôn có những biến chuyển bất ngờ. Hôm nay người khác khó khăn, ngày mai có thể là chính mình. Khi sống với lòng đồng cảm, chúng ta không chỉ tạo ra một môi trường sống tích cực, mà còn xây dựng những mối quan hệ bền chặt và đáng trân trọng.
“Tri thức làm ta khiêm tốn, kiêu ngạo làm ta khốn đốn cả đời.” Càng học hỏi và tích lũy tri thức, ta càng thấy mình nhỏ bé và càng cảm nhận sâu sắc về sự vô hạn của kiến thức. Điều này giúp chúng ta giữ được sự khiêm nhường và khát khao học hỏi không ngừng. Ngược lại, sự kiêu ngạo sẽ làm ta mất đi cơ hội học hỏi và dễ dẫn đến thất bại, vì khi tự mãn, ta dễ bỏ qua những lời khuyên và sự góp ý từ người khác. Tri thức thực sự không nằm ở chỗ biết nhiều, mà là biết sống sao cho có giá trị, đóng góp và làm cho cuộc sống của mình và những người xung quanh tốt đẹp hơn. Hãy để tri thức dẫn lối cho sự khiêm tốn, vì đó mới là con đường bền vững.
Hana Myhanh (ST & Edit)
